Σε απόσταση μικρή από τον εγκλεισμό και τις καινοτομίες που επέβαλε στις καθημερινές μας λειτουργίες, προσπαθούμε όλοι μας να κατανοήσουμε εάν η ζωή από απόσταση θα παραμείνει ως ο πλέον υγιεινός τρόπος βίου. Χιλιάδες επιχειρήσεις σε όλον τον κόσμο συνεχίζουν την τηλεργασία, ενώ στην εκπαίδευση τα αποτελέσματα της καθολικής υιοθέτησης της διδασκαλίας από μακριά έχει εκπλήξει και τους καχύποπτους και τους τεχνοφοβικούς. Βέβαια η εμπειρία των τριών μηνών όσων είχαν σταθερή επαφή με την οθόνη που απαιτούσε πολύπλοκες επικοινωνίες και ακριβείς συνεννοήσεις και δεν ήταν απλώς τηλεδιάσκεψη ανταλλαγής ιδεών, αξιολογείται ως κουραστική, δύσκολη και χρονοβόρα. Εξ αιτίας της έλλειψης προηγούμενης εμπειρίας, περιορισμένων τεχνικών μέσων, αμφιβολίας αποτελεσματικότητας. Οι ώρες που απαιτούνται για τη διεκπεραίωση μιας τυποποιημένης δουλειάς είναι περισσότερες από τις εκτιμώμενες, ενώ η οθόνη κουράζει τα μάτια και αδρανοποιεί το σώμα. Παρ όλ αυτά η τηλεκπαίδευση –για να μείνουμε σ αυτήν- συνεχίζεται, τα ελληνικά Πανεπιστήμια αναζητούν τρόπους εξετάσεων από απόσταση και η αρθρογραφία καλά κρατεί αναφορικά με τις ευκολίες που παρέχει και τους κινδύνους που κρύβει η ανέπαφη διδασκαλία. Η αναγκαστική καταφυγή στο διαδίκτυο λόγω έκτακτων συνθηκών φώτισε αυτό που υπάρχει και θα έπρεπε εδώ και δεκαετίες να έχουμε αξιοποιήσει ως χώρα, καθώς η τηλεκπαίδευση δεν είναι κάτι καινούργιο. Και μιλώ για την εξαγωγή γνώσης. Περιττεύει (;) να θυμηθούμε ότι μια καλή μοίρα μας κατέστησε διαχειριστές ενός μοναδικού πολιτισμού. Και, για να λέμε την αλήθεια, αν και με ανεπάρκειες και δυσκολίες, μεγάλο τμήμα αυτού, τουλάχιστον ακαδημαϊκά, το τιμούμε. Αρχαία ελληνική φιλοσοφία, θέατρο, αρχαιολογία, όλα αυτά που συνιστούν τις λεγόμενες ανθρωπιστικές επιστήμες, έλληνες πανεπιστημιακοί τα διακονούν με συνέπεια και είναι άξιοι να τα μεταδώσουν παντού. Η τηλεκπαίδευση προσφέρεται τώρα ως μια σπουδαία ευκαιρία για να ξεπεραστούν όλες οι πραγματικές ή προσχηματικές δυσκολίες που αφορούν στη γραφειοκρατία, στις κτιριακές υποδομές, στους προϋπολογισμούς. Στις ατέρμονες συζητήσεις για τα ξενόγλωσσα μαθήματα, τους τρόπους εγγραφής ξένων φοιτητών, στο αν θα πάρουν άδεια παραμονής ή όχι. Η ανέπαφη πραγματικότητα δίνει αυτόματες απαντήσεις που δεν τις είχαμε διανοηθεί ως τώρα. Το θέμα είναι πόσο οξυδερκείς είμαστε να συλλάβουμε τις ευκαιρίες της τεχνολογίας. Ακόμα και η συζήτηση που γίνεται σε όλο τον κόσμο για τις κοινωνικές αλλαγές στην εποχή των μηχανών και του διανθρωπισμού, αναζητά αφετηρίες συλλογισμών στους αρχαίους έλληνες. Διερευνώντας απαντήσεις σε θέματα Ηθικής, Βιοηθικής και Δημοκρατίας, φθάνεις στον Αριστοτέλη και τον Ιπποκράτη κι αυτό το γνωρίζουν στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Σήμερα λοιπόν, που κερδίσαμε τη διάκριση της σώφρονος και υγειονομικά καθαρής χώρας, μπορούμε να επενδύσουμε στις μεγάλες Αξίες του στοχαστικού βίου και της Παιδείας. Έχουμε την κληρονομιά, η τεχνολογία μας δίνει τα μέσα και ίσως να είναι και η καλύτερη στιγμή για να το τολμήσουμε. Και είναι πολλοί εκεί έξω αυτοί που ενδιαφέρονται. 

Η ΑΕΙΘΑΛΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ 

Μία και μόνο λέξη, ένα τμήμα αυτής, θα μπορούσε να μεταμορφωθεί, με ελληνική πρωτοβουλία, σε ένα διεθνές πρόγραμμα, μια παγκόσμια διάσκεψη για τις τεχνολογικές εφαρμογές και τις κοινωνικές αλλαγές που φέρνουν. Το πρόθεμα 

τηλε- προέρχεται από το «τήλε» που χρησιμοποιείται συχνά από τον Όμηρο ως επίρρημα και σημαίνει «από μακριά». Πόσοι από τους νεοέλληνες γνωρίζουν ότι αυτά τα τέσσερα γράμματα που βρίσκονται ως «tele» στις ευρέως χρησιμοποιούμενες λέξεις της αγγλικής, έχουν την ετυμολογία τους στην ελληνική γλώσσα; Τηλεβόας, τηλαυγής, τηλεσκόπος και βέβαια κύρια ονόματα όπως του Τηλέμαχου της Οδύσσειας και του Τηλέγονου του Ησιόδου. Το πρόθεμα αυτό χρησιμοποιείται δεκαετίες τώρα σε όλο τον κόσμο για την ονοματοδοσία του τηλεφώνου, της τηλεόρασης, του τηλέγραφου και στις μέρες μας συνοδεύει σχεδόν όλες τις ανθρώπινες λειτουργίες. Από την τηλεδιάσκεψη και την τηλεργασία μέχρι την τηλεϊατρική και την τηλεδιοίκηση. 

ΕΠΑΝΑΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ 

Με προσμονή και δέος παρακολουθούμε το «άνοιγμα της τουριστικής αγοράς». Εκατοντάδες χιλιάδες με επαγγελματική αγωνία, δεκάδες χιλιάδες έλληνες του εξωτερικού με αδημονία καλοκαιρινής επιστροφής, το ίδιο και όσοι ευρωπαίοι αγαπούν την Ελλάδα, αλλά και με προσοχή όλοι εμείς οι υπόλοιποι που εξετάζουμε καθημερινά τις καμπύλες των κρουσμάτων. Το ηλιοβασίλεμα της μοναδικής αιγαιακής καλντέρας πρόσφερε μια σπουδαία εικόνα και καλό θα ήταν το βαθύ μήνυμα της φύσης και της ηρεμίας να το προσλάβουν όλοι. Δεν κατανοώ τη συζήτηση για τα πάρτι που δεν θα γίνουν, δεν καταλαβαίνω τι θα χάσουμε εάν δεν μεταβούν φέτος καμήλες στην Μύκονο. Δεν υποτιμώ καθόλου τον ακριβό τουρισμό και τις ιδιαιτερότητές του αλλά, μήπως η φετινή χρονιά είναι και μια ευκαιρία να συνδέσουμε καλύτερα τον τουρισμό με τον μνημειακό πλούτο; Στις Κυκλάδες καταγράφεται ένας από τους σημαντικότερους πολιτισμούς και κοντά στα θρυλικά μπιτσόμπαρα υπάρχουν θέατρα, ιερά, μύθοι και τόποι μοναδικής ενέργειας που πολλοί θα ήθελαν να επισκεφθούν. 

Η ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΑΜΜΟΓΛΩΣΣΑΣ 

Είναι λίγο παλαιάς κοπής πολιτική αντιπαράθεση αυτό που έγινε με την προωθητική τουριστική ενέργεια που αποτυπώνει την αμμόγλωσσα στην Εύβοια. Στον χορό μπήκαν με ευκολία οι ζωηροί της κοινωνικής δικτύωσης και άρχισε μια άγονη συζήτηση αν το τοπίο είναι ελληνικό ή κροατικό. Για την αποκατάσταση της αλήθειας τοπικές κάμερες ανακάλυψαν το σημείο, το μετέφεραν από άλλες γωνίες λήψης, η ελληνικότητα έλαμψε και μαζί της θάμπωσε και το μήνυμα. Μικρή σημασία έχει αν άρεσε σε μένα ή στους φίλους μου ή στο κόμμα που υποστηρίζω. Όταν αναφερόμαστε στο πρώτο άνοιγμα της χώρας στο εξωτερικό, πρέπει να έχουμε άλλη εστίαση και άλλο λεξιλόγιο διαφωνίας. Και για να μην υπάρξει παρεξήγηση, δεν αναφέρομαι σε ζητήματα οικονομικής και διοικητικής διαχείρισης, που είναι μια ξεχωριστή υπόθεση δημοκρατικού ελέγχου. Απλά, θυμάμαι, με όλες τις κυβερνήσεις, εδώ και δεκαετίες, επαναλαμβανόμενες αντιρρήσεις για μια αφίσα προβολής, για ένα σύνθημα ετήσιας κατανάλωσης. Αντιδράσεις που ξεχνιούνται γρήγορα, γιατί η στρατηγική για τον τουρισμό είναι κάτι πολύ σημαντικότερο.