Αρχές της δεκαετίας του 90, είχα ήδη καταταγεί στην μειοψηφία αυτών που πίστευαν ότι κλειδί για την ανάπτυξη της περιοχής ήταν «να γυρίσει η πόλη το πρόσωπό της στη θάλασσα». Αντιμετωπίστηκα τότε από πολλούς καχύποπτα, ως να ανήγαγα ένα επιμέρους χαρακτηριστικό της Θεσσαλονίκης σε κυρίαρχο, ενώ άλλες ήταν οι πλειοψηφικές προτεραιότητες. Στο πέρασμα των δεκαετιών πολλοί ασπάστηκαν την αυτονόητη άποψη για τη «νύφη του Θερμαϊκού», αλλά η εικόνα παραμένει η ίδια. Ίσως και ελαφρώς χειρότερη. Πρέπει να είσαι τυχερός για να δεις ανοιχτά πανιά από τους ναυταθλητικούς συλλόγους που παλεύουν με ανύπαρκτες υποδομές στην θέρμη αυτού του προικισμένου κόλπου. Η θαλάσσια συγκοινωνία έχει προ πολλού περάσει στα έργα συγκοινωνιακής φαντασίας, ενώ η σύνδεση με τα νησιά των Σποράδων, τα καλοκαίρια που επιτυγχάνεται, χαιρετίζεται ως άθλος και νίκη των παραγωγικών και αυτοδιοικητικών δυνάμεων της περιοχής. Τα τελευταία χρόνια έχουμε εναποθέσει ελπίδες στο σχέδιο της Περιφέρειας για το παράκτιο μέτωπο Καλοχώρι-Αγγελοχώρι, αλλά, οι σχετικές ειδήσεις δεν μπορούν να τροφοδοτήσουν και μεγάλη αισιοδοξία σε ό,τι αφορά στον αναγκαίο ενιαίο σχεδιασμό και την ταχύτητα υλοποίησης ενός κάποιου έργου.
Γράφουμε και ξαναγράφουμε ότι και ο σχεδιασμός καθυστερεί και αποσπασματικός είναι, καθώς, ολόκληρες περιοχές, όπως η παραλία από το Καραμπουρνάκι μέχρι και την Μίκρα βρίσκονται εκτός σχεδιασμών. Λόγω αναρμοδιότητας, όπως δηλώνουν οι τοπικοί αρμόδιοι. Παρ ότι ωστόσο τα δημόσια σχέδια πηγαίνουν με τον αραμπά, με κίνδυνο να χάσουν κι αυτήν την περιβόητη ευκαιρία των 72 δις, οι ημι-ιδιωτικές (πως αλλιώς να τις χαρακτηρίσω;) ενέργειες τρέχουν. Η πρώτη φάση του διαγωνισμού για την μαρίνα της Αρετσούς ολοκληρώθηκε, σύμφωνα με τις δημοσιογραφικές πληροφορίες της «Μακεδονίας». Προφανώς χωρίς διαφοροποιήσεις, παρά την αντίθεση σύμπασας της τοπικής κοινωνίας, όλων των παρατάξεων του Δήμου και της συντριπτικής πλειοψηφίας των βουλευτών. Ανήκουν βλέπετε στο ΤΑΙΠΕΔ. Από την άλλη, πιθανόν και ως αντιστάθμισμα της αδιανόητης επιβάρυνσης που θα επισυμβεί στον χώρο της μαρίνας, αν προχωρήσει η ανοικοδόμηση επί των προσχώσεων, η ΕΤΑΔ, στην οποία ανήκει η ακριβώς παρακείμενη πλαζ, συναινεί στην ανανέωση του παραχωρητηρίου στον Δήμο Καλαμαριάς, που εκκρεμούσε τα τελευταία χρόνια, με ρήτρες που αφορούν σε ανάπτυξη αόριστων έργων τουρισμού και αναψυχής. Για το παλατάκι προς το παρόν υπάρχει σιωπή, όπως και για το νοσοκομείο Παναγία αλλά και τις παραλιακές εκτάσεις εκατέρωθεν. Σε ό,τι αφορά στο εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης, έχει πολλές φορές γραφεί στην «Μακεδονία» ότι απουσιάζουν τα ονοματισμένα έργα για την Περιφέρεια και ειδικότερα για την Θεσσαλονίκη.
Για την Αθήνα εκπονούνται μακέτες, εντάσσονται έργα σε ειδικούς κωδικούς, ποδηλατόδρομοι, Ελληνικό, ριβιέρα, εμβληματικά έργα Πολιτισμού, βρίσκουν τη θέση τους στους προϋπολογισμούς, γιατί, με κάποιους μαγικούς τρόπους, ωριμάζουν ευκολότερα από την άλλη Ελλάδα. Στην Θεσσαλονίκη, που, αν κάτι έχει να προβάλλει είναι αυτό το συγκλονιστικό της θαλάσσιο μέτωπο, θα συνεχίσουμε, τα προσεχή χρόνια, να διαδηλώνουμε εναντίον του ΤΑΙΠΕΔ, να καιροφυλακτούμε για πιθανές παραχωρήσεις σε ιδιώτες και θα προσευχόμαστε να περισσέψει κάτι από τις θρυλούμενες οριζόντιες δράσεις του «Ελλάδα 2.0», μήπως και ενταχθεί κάποια επιμέρους μελέτη ή μια παρέμβαση , όπως αυτή του Καλοχωρίου,
σύμφωνα με τις δηλώσεις εκπροσώπων της Περιφέρειας. Οι δεκαετίες παρήλθαν και αυτό το καράβι που «της πρέπει», η Θεσσαλονίκη δυσκολεύεται να το βρει. Μήπως, επιτέλους, θα έπρεπε κάποιος, να τολμήσει να δεσμευτεί με αλήθειες, χρονοδιαγράμματα και με μια μακέτα, σχετικά με την πόλη μας και τη θάλασσά της και να συνταχθούμε όλοι, για να το πετύχουμε; Αναρωτιέστε, ποιος; Κάποιος που θα αναλάβει την ευθύνη της αρμοδιότητας. Αυτής που δεν εκπορεύεται από παραχωρητήρια οργανισμών που αλλάζουν κάθε δεκαετία όνομα, αλλά από το συμφέρον της ίδιας της πόλης.
Αν δεν είναι κάποιος από τους σημερινούς αιρετούς, αν δεν είναι κάποιος από τους κατέχοντες θέσεις διορισμένων, μήπως πρέπει κάποιος άλλος να εφευρεθεί; Προφανώς με την παράλληλη κατάργηση των θέσεων ορισμένων από αυτούς που δηλώνουν αναρμόδιοι. Κάποιος να πάρει την ευθύνη της «αρμοδιότητας » της θάλασσάς μας.
ΤΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Δεν υπάρχει χαΐρι χωρίς σοβαρούς δημόσιους χώρους και συγκοινωνίες. Στην Θεσσαλονίκη που αγαπάμε να αυτοπαραμυθιαζόματε, μας αρέσει να βάζουμε το άλογο πίσω από το κάρο. Και να περιμένουμε μια αυτόματη διαδικασία αναβάθμισης. Τη δεκαετία του 90 αυτοανακηρυχθήκαμε πρωτεύουσα των βαλκανίων, αργότερα το διορθώσαμε σε «κέντρο της νοτιοανατολικής Ευρώπης», κάποιοι προσέθεσαν και την Μεσόγειο. Δεν λοιδορώ τις προθέσεις. Άλλωστε, είχαν αναληφθεί και σημαντικές σχετικές πρωτοβουλίες. Το θέμα είναι ότι ούτε αυτές υπερασπιστήκαμε. Στη συνέχεια, αποφασίσαμε ότι θα γίνουμε κόμβος μεταφορών και ακόμα μεγαλύτερο κέντρο υπηρεσιών και καινοτομίας. Πέραν των ειδικών και επίμονων σχεδιασμών που είναι αναγκαίοι για κάθε τέτοια προσπάθεια αλλαγής ή ενίσχυσης των χαρακτηριστικών μιας περιοχής , που ποτέ δεν είχαμε, μας έλειπε και μας λείπει κάτι πρωταρχικώς απαραίτητο.
Η ανάδειξη της σημασίας του δημόσιου χώρου και των προϋποθέσεων ανθρώπινης ζωής. Εάν η φορολόγηση, οι χαμηλοί μισθοί, η γεωγραφική θέση και το κλίμα ήταν τα βασικά κίνητρα για την εγκατάσταση και ανάπτυξη μεγάλων εταιριών, καμιά πόλη της Σκανδιναβίας δεν θα είχε αναδειχθεί σε κέντρο καινοτομίας. Ενώ συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Το κλειδί βρίσκεται στη σημασία που αποδίδεται στις δημόσιες υποδομές. Είναι γνωστές οι πόλεις που κάθε χρόνο αναδεικνύονται ως οι καλύτερες για να ζεις. Από τις ευρωπαϊκές, πρώτη, για χρόνια, είναι η Βιέννη. Η ανάδειξή της, μονίμως ψηλά, στον σχετικό κατάλογο, δεν αφορά στην κληρονομιά των Αψβούργων. Άλλωστε, πρώτη πόλη παγκοσμίως αναδεικνύεται η Μελβούρνη. Οι λόγοι διάκρισης σχετίζονται με τις συγκοινωνίες, τη σημασία που αποδίδεται στον δημόσιο χώρο, τις πολιτιστικές διοργανώσεις και το πράσινο. Ας μην αναζητήσουμε την κατάταξη της Θεσσαλονίκης. Που επιθυμεί να γίνει κόμβος μεταφορών χωρίς αστικές συγκοινωνίες και χωρίς σιδηροδρομικές συνδέσεις του λιμανιού της. Αλλά, ας μείνουμε στο θέμα ζωτικής σημασίας για την υγεία των κατοίκων που αφορά στο πράσινο.
Είμαστε η πόλη πανευρωπαϊκά με την μικρότερη αναλογία ανά κάτοικο και κατέχουμε πρωτεία στην ατμοσφαιρική ρύπανση. Εάν ισχύει ότι σε λίγο θα ανοίξουν πρωτοφανείς κρουνοί χρηματοδοτήσεων, εμείς πόσο έτοιμοι είμαστε να τους αξιοποιήσουμε; Εάν και τώρα δεν προβάλλουμε ως άμεσης προτεραιότητας
την πράσινη περιβάλλουσα ( πράσινο τόξο της πόλης), την αναβάθμιση των ιστορικών αγορών, κάποιες εμβληματικές αναπλάσεις και βέβαια τις προϋποθέσεις της λεγόμενης «βιώσιμης αστικής κινητικότητας», δεν θα φταίει η Αθήνα, που κι αυτή ευθύνεται. Θα φταίει που δεν υπάρχει αρμόδιος. Επιτοπίως.