ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΚΤΕΣ ΤΗΣ ΚΑΛΑΜΑΡΙΑΣ – μια ανοιχτή επιστολή προς όσους πιστεύουν, ακόμα, στον Πολιτισμό των Σχεδίων και της διαφάνειας στις αποφάσεις.
Εάν είναι πρόβλημα για την Θεσσαλονίκη οι συνεχόμενες διαφωνίες με την πορεία έργων υποδομών, αυτό που οι αθηναίοι ( και αρκετοί θεσσαλονικείς) θεωρούν «αέναη γρίνια του βορρά», άλλο τόσο προβληματικά είναι και ο τρόπος εξαγγελίας, η ταχύτητα εκτέλεσης, η χρηματοδότηση και κυρίως η ανυπαρξία προϋπάρχοντος συνεπούς Σχεδιασμού και κοινής λογικής από πλευράς όσων αποφασίζουν. Εάν κάποιοι δεν κατανοούν ποια παράξενη νοοτροπία έχουμε και εγείρουμε αντιρρήσεις όταν η κυβέρνηση – η όποια κυβέρνηση – εξαγγέλλει τις μελέτες κάποιου έργου, συχνά και με την έπαρση της «πρώτης φοράς», με άγνοια της ιστορίας της πόλης , των διεκδικήσεων, των καθυστερήσεων, καλό θα είναι, πριν κουνήσει το δάχτυλο ή σηκώσει προσβλητικά το φρύδι του επαΐοντος, να το ξανασκεφθεί. Για το καλό του τόπου και της, θεωρητικά επιζητούμενης, κοινωνικής γαλήνης και «αναπτυξιακής» προοπτικής. (Τα εισαγωγικά προαιρετικά, αλλά το δικαίωμά μας να αξιολογούμε με κοινωνικά, περιβαλλοντικά και τεχνοκρατικά κριτήρια ό,τι καθένας ορίζει ως ανάπτυξη, παραμένει ακέραιο). Μετά την μικρή εισαγωγή, προχωρώ στην ουσία της ταλαιπωρίας της ακτής της Καλαμαριάς, παρά την πανταχόθεν συμφωνία ανάγκης ανάδειξης του παραλιακού μετώπου και δημιουργίας ανοιχτών δημόσιων χώρων:
Η πόλη και οι κυβερνήσεις των προηγούμενων ετών αποφάσισαν με καθυστέρηση να εντάξουν στις μείζονες προτεραιότητες την προφανή ανάγκη να γυρίσει η πόλη το πρόσωπό της στη θάλασσα. Η πιο ελπιδοφόρα αντιμετώπιση αφορά στο εκπονούμενο χωρικό Σχέδιο Θερμαϊκού. Από αυτό, ωστόσο, παραλείπονται οι εκτάσεις που ανήκουν στο ΤΑΙΠΕΔ, στην ΕΤΑΔ και στους ιδιώτες. Αποτέλεσμα αυτού είναι, σχεδόν το σύνολο της αστικής ανατολικής ακτής να βρίσκεται εκτός σχεδιασμών. Προσπερνώντας λόγω οικονομίας κειμένου το ζήτημα των ιδιωτικών περιουσιών, όλο και γίνεται πιο περίπλοκο το τι θεωρούμε δημόσια περιουσία.
Το ΤΑΙΠΕΔ και η ΕΤΑΔ είναι θυγατρικές της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας. Μεταξύ άλλων έχουν κληρονομήσει την ΚΕΔ, τα παλιά ΕΤΑ και ενισχύονται συνεχώς με μεταβιβάσεις δημόσιας περιουσίας, για τις οποίες δεν υπάρχουν, εξ όσων γνωρίζω, έγκαιρες δημοσιοποιήσεις, με πλείστα τραγικά και τραγελαφικά περιστατικά, όπως οι, κατά λάθος (;) εντάξεις αρχαιολογικών χώρων.
Όλα αυτά τα Ταμεία και Υπερταμεία, απότοκα της μεγάλης κρίσης, έχουν πλέον συμπληρώσει ικανά χρόνια λειτουργίας, για να μας εξηγήσουν τι έχουν πράξει, τι έχουν εισπράξει, πόσο στοιχίζουν και πόσο συμβάλλουν στην περιβόητη αποπληρωμή του χρέους που ολοένα αυξάνεται. Κυρίως, οφείλουν να παραδώσουν στοιχεία επίτευξης στόχων από τα αναπτυξιακά σχέδια που υιοθετούν.
Εφόσον ζητούν από τους πολίτες συνεργασία επί τη βάσει τεχνοκρατικών χαρακτηριστικών, θα πρέπει, πρωτίστως οι ίδιοι να είναι σε θέση να υπερασπιστούν την τεχνοκρατική επάρκεια και βιωσιμότητα των προτάσεών τους με την πρακτική της δημόσιας συζήτησης, όπως γίνεται σε όλον τον πολιτισμένο κόσμο. Στο σημείο αυτό να αναφέρω, παρότι έχω μια σχετική συστολή, μην ανοίξω και άλλη πληγή, θα είχε ενδιαφέρον να προβληθούν και τα βιογραφικά των στελεχών που επιλέγονται για τη διαχείριση της δημόσιας περιουσίας. Δεν επιθυμώ να θίξω πρόσωπα, αλλά, είναι προφανής η σχέση των κυβερνήσεων με τις
διοικήσεις και τους διευθύνοντες συμβούλους. Αυτά, για να καταρριφθούν οι μύθοι ότι άλλο κυβέρνηση, άλλο ανεξάρτητες διοικήσεις.
Την εποχή λοιπόν που εκπονείται το συνολικό Σχέδιο για τον Θερμαϊκό, το ΤΑΙΠΕΔ αποφασίζει να προκηρύξει διαγωνισμό για την ταλαιπωρημένη μαρίνα της Αρετσούς, με κατασκευή ενός ολόκληρου οικισμού μέσα στη θάλασσα. Μόνον που η απαξιωμένη μαρίνα δεν πέρασε χθες στο ΤΑΙΠΕΔ. Το Ταμείο φέρει ευθύνη για την εγκατάλειψή της, τη βρωμιά, τις ελλείψεις της ντροπής για την εξυπηρέτηση σκαφών, τα άδεια κουτιά της πυρόσβεσης και τις άδειες λειτουργίας. Προχώρησε λοιπόν σε προκήρυξη, χωρίς να παρουσιάσει την παραμικρή κυκλοφοριακή μελέτη, τα όρια αντοχών και φέρουσας ικανότητας της περιοχής σε οχλήσεις, οικιστική συσσώρευση, περιβαλλοντική υποβάθμιση. Καθώς είναι υποχρεωμένη από τους νόμους περί Δημόσιας Διαβούλευσης, προέβη σε ενημέρωση στο Δημοτικό Συμβούλιο. Η απόφαση του ΔΣ δεν έπαιξε τον παραμικρό ρόλο στη συνέχεια του ανοίγματος προσφορών και το σημαντικότερο, για όσους ομνύουν στην ανοιχτή Διακυβέρνηση, ουδέποτε απάντησε σε όσα το ΔΣ επισήμανε, με αξιοσημείωτη συμφωνία δυνάμεων και καλή προαίρεση όλων των παρατάξεων. Ούτε το γεγονός του δημόσιου προβληματισμού του πρωθυπουργού περί αυτού, φαίνεται να επηρέασαν την πορεία της προκήρυξης. Εννοείται, ότι ουδείς μέχρι σήμερα έχει απαντήσει για τη σχέση αυτού του φαραωνικού έργου με τις στρατηγικές αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης, τις προβλέψεις για αύξηση της στάθμης της θάλασσας και, κυρίως πως θα συνομιλεί το έργο με τα υπόλοιπα της μελλοντικής ανάπτυξης όλου του κόλπου (Ανάγκη ανάδειξης δημόσιων χώρων, προσβασιμότητας, ήπιων λειτουργιών, πολλαπλών μαρίνων (!) κλπ).
Αυτήν λοιπόν την ίδια εποχή των κρυφών σχεδιασμών, των κλειστών αποφάσεων και της περιφρόνησης της τοπικής ανησυχίας, έρχεται για ψήφιση στο ΔΣ η παραχώρηση με χρηματικούς όρους ενοικίασης της πλαζ. Η πλειοψηφία του ΔΣ αντιδρώντας στον τρόπο λειτουργίας όσων αποφασίζουν για τη διαχείριση της δημόσιας περιουσίας, στον εξευτελιστικό τεμαχισμό των δημοσίων χώρων και στην προφανή κίνηση εξασφάλισης τοπικής σιωπής στα σχέδια για τις παρακείμενες εκτάσεις, καταψηφίζει . Και καλά κάνει. Γιατί η κοροϊδία έχει όρια. Όπως και η καλή προαίρεση του ΔΣ. Δυστυχώς, στη συνέχεια ξεδιπλώθηκαν οι παραταξιακές διαφορές και, απ ότι μαθαίνω, η διοίκηση του Δήμου διατείνεται δημοσίως ότι οι υπόλοιποι αρνούνται τη λειτουργία της πλαζ και του αναψυκτηρίου, μειώνοντας εντέλει ένα πολύ σοβαρό θέμα σε μια ανούσια αντιπαράθεση, που στερείται και ιστορικής μνήμης. Πολύ σύντομα να θυμίσω στον δήμαρχο ότι οι παραχωρήσεις στον Δήμο έγιναν με αγώνες πολύχρονους του Θρασύβουλου Λαζαρίδη. Το ίδιο και το Κόδρα από την εποχή του Μενέλαου Αλεξιάδη. Τα δημοτικά αναψυκτήρια λειτουργούν από τη δεκαετία του 80. Ο θερινός κινηματογράφος Αύρα ήταν μια σύλληψη της ίδιας εποχής, όπως και οι εκδηλώσεις «Συνάντηση Θεσσαλονικέων συνθετών» (θεσμός εικοσαετίας) που έδωσε τη σκυτάλη στο «Παρά θιν αλός» .(Είχα την τύχη να συμμετέχω σε όλα αυτά). Η πλαζ είχε παραχωρηθεί χωρίς αντίτιμο για δεκαετίες.
Για λόγους οικονομίας χώρου σταματώ και δεν αναφέρομαι στην άγνωστη τύχη της «Παναγίας» που λεηλατείται, του ακυβέρνητου Κυβερνείου και του στρατοπέδου με τα κτίρια που καταρρέουν και τις μοναδικές αρχαιολογικές αποκαλύψεις. Η περιοχή έχει ανάγκη άμεσου διαφανούς συνολικού Σχεδιασμού. Οι προτάσεις υπάρχουν. Πρότυπα πόλεων επίσης. Κανείς δεν κερδίζει από την φθηνή
αντιπαράθεση και τον, ανάξιο σχολιασμού ,ισχυρισμό ότι, υπάρχουν δυνάμεις στην περιοχή που δεν θέλουν το καλό της. Δεν αξίζουν οι πολίτες τέτοια μεταχείριση, άδικες συκοφαντίες, υποκρυπτόμενους εκβιασμούς και φθηνές μυστικές διαπραγματεύσεις. Κυρίως, δεν αξίζει αυτή η αντιμετώπιση σε αυτήν την ευλογημένη όχθη που επέλεξαν οι γονείς και παππούδες μας να στήσουν την καινούργια πατρίδα, τις αλιευτικές τους δραστηριότητες, αυτά τα ωραία πρανή (μπαίρια), όπου υλοποίησαν τις πρωτοπόρες ιδέες τους, μεταμορφώνοντας τα τσαμούρια σε τόπο αναψυχής και γαστρονομίας από τη δεκαετία του 30. Πλησιάζουν και τα 100 χρόνια από την Καταστροφή και ας προσέξουν όλοι όσοι ετοιμάζονται για μνημόσυνα. Η μνήμη της περιοχής είναι ζώσα και απαιτεί σεβασμό.